Εκκολπωμάτωση είναι η νόσος που οφείλεται στη δημιουργία προεκβολών (σάκων) στο τοίχωμα του παχέος εντέρου. Δημιουργείται λόγω αυξημένης πίεσης μέσα στον αυλό του εντέρου που έχει ως αποτέλεσμα ο βλεννογόνος να προβάλει μέσα από αδύνατα σημεία της μυϊκής στοιβάδας όπως η «φουσκάλα» στο λάστιχο του αυτοκινήτου.
Εμφανίζεται συνήθως σε άτομα άνω των 40 ετών και οφείλεται στην κατανάλωση τροφών χαμηλών σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες δεν πέπτονται στο έντερο, έχουν την ιδιότητα να απορροφούν νερό και έτσι να δημιουργείται αυξημένος όγκος κοπράνων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι κινήσεις του εντέρου να διαχέονται πιο εύκολα κατά μήκος του, και τα κόπρανα να περνάνε με μεγαλύτερη ευκολία.
Διαίτα χαμηλή σε φυτικές ίνες, δημιουργεί δυσκοιλιότητα ,η προσπάθεια του εντέρου να προωθήσει το περιεχόμενο του είναι πιο δύσκολη με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιέσεις και να δημιουργούνται τα εκκολπώματα.
Τα εκκολπώματα συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Ορισμένοι όμως άνθρωποι μπορεί να παραπονιούνται για κοιλιακές κράμπες, φουσκώματα, δυσκοιλιότητα.Όταν κάποιο εκκόλπωμα λόγω της αυξημένης πίεσης υποστεί ρήξη, τότε ακολουθεί έξοδος κοπρανώδους περιεχομένου και δημιουργία φλεγμονής.
Η κατάσταση αυτή ονομάζεται εκκολπωματίτιδα και κλινικά χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο στην κοιλιά, που μπορεί να συνοδεύεται από πυρετό, ναυτία, εμετούς, αλλαγές στη συνήθειες του εντέρου. Εάν η εκκολπωματίτιδα δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε σήψη, αιμορραγία, απόστημα, δημιουργία συριγγίων στο έντερο ή και απόφραξή του εντέρου.
Η συνήθης θεραπεία είναι συντηρητική, με χορήγηση υγρών και ενδοφλέβιας αντιβίωσης προς ύφεση των συμπτωμάτων.
Η χειρουργική θεραπεία καθίσταται αναγκαία:
- Έπειτα από επανειλημμένα επεισόδια εκκολπωματίτιδας, ώστε να αφαιρεθεί το τμήμα του παχέος εντέρου που φέρει τα εκκολπώματα (συνήθως το σιγμοειδές ή το δεξιό κόλον)
- Σε επιπλοκές της εκκολπωματίτιδας όπως στη δημιουργία συριγγίων ή απόφραξης
Η διάγνωση της εκκολπωματίτιδας γίνεται με αξονική κοιλίας και της εκκολπωμάτωσης με κολονοσκόπηση ή βαριούχο υποκλυσμό